Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Archiefinventaris Zusters Penitenten

AR-P017 SA Archiefinventaris Kruisherenklooster St. Agatha

U kunt zoeken door:

 

  • De onderstaande Inventaris aan te klikken en via de + tekens verder open te klikken.
  • Een woord in te typen in het zoekveld. U vindt dan alleen resultaten als het woord letterlijk in de inventaris voorkomt.

De voorwaarden voor inzage van archiefstukken staan vermeld in de Inleiding.

 

 
 

Het Erfgoedcentrum beheert particuliere archieven. Voor het inzien van stukken heeft u vaak schriftelijk toestemming nodig van de archiefeigenaar. In de inleiding van elke archiefinventaris staat vermeld welke afspraken er voor dit archief gemaakt zijn. U kunt toestemming aanvragen door een mail te zenden naar: studiezaal@erfgoedkloosterleven.nl. De aanvraagprocedure vergt doorgaans één tot twee weken tijd.

 

In de inleiding vindt u ook informatie over de orde of congregatie die het archief heeft gevormd en de samenstelling van het archief. Wat is erin te vinden? Wat ontbreekt (nog)? Waar vindt u gegevens over personen?

 

De meeste archieven in het Erfgoedcentrum zijn nog niet afgesloten: er komen op gezette tijden aanvullingen binnen, die aan de inventarissen worden toegevoegd.

 

beacon
 
 
Inleiding
I Geschiedenis van de archiefvormer
AR-P017 SA Archiefinventaris Kruisherenklooster St. Agatha
Inleiding
I
Geschiedenis van de archiefvormer
Omstreeks 1300 werd in Cuijk langs de Maas een kapelletje gebouwd ter ere van de H. Agatha, beschermvrouwe tegen natuurrampen. In 1371 werd de kapel geschonken aan de Orde van het H. Kruis, oftewel de kruisheren. Deze orde was rond 1210 ontstaan in Hoey (nabij Luik).
Kruisheren zijn zogenaamde reguliere kanunniken: kloosterlingen die de eredienst verzorgen in een kerk en die pastorale taken uitoefenen in de omgeving. In 1371 trok een drietal kruisheren vanuit Asperen naar Sint Agatha. Zij bouwden naast de kapel een klooster. Het aantal kloosterlingen groeide snel en door schenking en aankoop nam het grondbezit van het klooster gestaag toe. Vanuit Sint Agatha werden kloosters in Venlo en Kerniel gesticht.
Reeds in de beginjaren van de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) viel het klooster ten prooi aan plundering en verwoesting. Met uitzondering van een aantal broeders verlieten de kruisheren tijdelijk het klooster. Ook na 1648 bleef men bijna tweehonderd jaar in een zekere twijfel omtrent de mogelijkheden van het voorbestaan. Veel goederen van het klooster werden door de wereldlijke overheid geconfisqueerd. Na lange onderhandelingen kreeg het convent in 1653 gedaan, dat het zijn voormalige eigendommen als huurder/pachter mocht bewonen en bewerken: er werd een admodiatiecontract gesloten met de overheid. Deze contracten waren voor bepaalde tijd en dienden keer op keer te worden vernieuwd. Daarnaast bepaalden de wereldlijke overheden verschillende keren dat er in het klooster geen nieuwe leden mochten worden opgenomen.
In 1840 kwam een ommezwaai toen koning Willem II aan kloosters toestemming gaf om nieuwe leden aan te nemen. Hierdoor werd een nieuw toekomstperspectief geopend. Het klooster maakte in de daaropvolgende honderd jaar een nieuwe bloeiperiode door. Tijdens de Reformatie en de Franse Tijd waren alle kruisherenkloosters buiten Nederland verdwenen. Sint Agatha werd het nieuwe moederhuis, waar de magister-generaal gehuisvest was en van waaruit nieuwe stichtingen tot stand kwamen. Er werden kloosters geopend in België, Duitsland, Amerika, Brazilië, Kongo (vanuit België) en Indonesië. Van 1855 tot 1957 woonde de magister-generaal in Sint Agatha (daarna achtereenvolgens in Amersfoort en Rome) en tot ca. 1970 was Sint Agatha opleidingshuis.
Rond 1960 liepen nieuwe toetredingen sterk terug waardoor een deel van de kloostergebouwen leeg kwam te staan. Na enkele tijdelijke oplossingen voor dit probleem werd rond 2000 besloten tot de vestiging van het Erfgoedcentrum voor Nederlands Kloosterleven op deze plek.
II Geschiedenis van het archief
III Voorwaarden voor het gebruik van het archief

Kenmerken

Datering:
1371-heden
Oudste en jongste stuk:
1315/2007
Archiefvormer:
Kruisheren
Omvang in meters:
16 + charters in kluis
Auteur:
Douma, H.; Jaegers, D.
Openbaarheid:
Deels toegankelijk, deels alleen na toestemming van eigenaar. Zie inleiding