Zoeken in collecties

Volgens de overlevering zou Moeder Theresia (Barbara Saelmaeckers, 1797-1886), stichteres van de Franciscanessen van Charitas, deze ampullen uit Oosterhout hebben meegenomen bij de verplaatsing van het moederhuis in 1853 naar Steenbergen.

Met kruisvaan, liggend op het boek met de zeven zegels. Achter het lam een stralenkrans.

De congregatie Franciscanessen van Charitas staat onder de bijzondere bescherming van Maria Onbevlekte Ontvangenis. Op de feestdag van Maria Onbevlekte Ontvangenis (8 december) wordt elk jaar het congregatiefeest gevierd.

Clara van Assisi was de eerste volgelinge van Sint Franciscus. Zij stichtte de Orde van de Clarissen en is ook een belangrijke heilige voor alle Franciscanessen. De monstrans die Clara draagt, herinnert aan het verhaal van haar tijdgenoot Thomas van Celano. Volgens dit verhaal zou zij de Saracenen hebben verjaagd door hen met het H. Sacrament in de hand tegemoet te treden.

Het Zonnelied is het gebed dat Franciscus aan het einde van zijn leven schreef en waarin de schepping wordt bezongen. De tekst is geborduurd door zuster Gabriël Bartels (1921-1997) die van 1962 tot 1997 overste van de congregatie Franciscanessen van Charitas was.

Op 1 december 1834 vertrok moeder Theresia (Barbara Saelmaekers) met enkele medezusters vanuit Breda naar Oosterhout, om aldaar in het gasthuis te gaan werken. Moeder Theresia had in 1831 al aan de wieg gestaan van de Gasthuiszusters van Breda, de huidige congregatie van de Franciscanessen 'Alles voor Allen'. In 1845 werden de zusters in Oosterhout een zelfstandige congregatie, onafhankelijk van het moederhuis in Breda, onder de naam: Penitenten-Recollectinen van de Onbevlekte Ontvangenis 'Charitas', later kortweg Franciscanessen van Charitas genoemd. Moeder Theresia was moeder overste van 1845 tot 1853.

Twee bekers, twee kommetjes, twee diepe borden, twee plankjes.

Op het etui is met garen de tekst genaaid: "Dank kamp" en een moeilijk leesbare datum: 18-9 (?)-194x. Het etuitje is gedragen door zuster Maria Alacoque (Theodora Wilhelmina van der Linden) (1892-1956) van de Franciscanessen van Charitas. Zij was overste van het ziekenhuis Charitas in Palembang. Op 15 februari 1942 bezetten de Japanners Palembang. In juli 1943 werden de zusters naar het kamp gestuurd en werd moeder Alacoque naar de gevangenis overgebracht, waar zij bijna twee jaar gevangen zat. Op 24 augustus 1945 kwam er een einde aan de oorlog. Het etuitje heeft zij gevlochten van materiaal van haar slaapmat.

Op 1 december 1834 vertrok moeder Theresia (Barbara Saelmaekers) met enkele medezusters vanuit Breda naar Oosterhout, om aldaar in het gasthuis te gaan werken. Moeder Theresia had in 1831 al aan de wieg gestaan van de Gasthuiszusters van Breda, de huidige congregatie van de Franciscanessen 'Alles voor Allen'. In 1845 werden de zusters in Oosterhout een zelfstandige congregatie, onafhankelijk van het moederhuis in Breda, onder de naam: Penitenten-Recollectinen van de Onbevlekte Ontvangenis 'Charitas', later kortweg Franciscanessen van Charitas genoemd. Moeder Theresia was moeder overste van 1845 tot 1853. De foto hing begin 20e eeuw in het portaal van de kapel van het Charitasklooster te Roosendaal.

Vermoedelijk zijn deze geselwerktuigen op eigen initiatief van Moeder Theresia, stichteres van de Franciscanessen van Charitas, gebruikt. Het gebruik ervan staat nergens voorgeschreven.

Zwart habijt gedragen door geprofeste zusters van de Congregatie van de Franciscanessen van Charitas. In de mouwen extra binnenmouwen. Bij het habijt hoort een zwart scapulier dat, door middel van een extra strook stof, lang of kort gedragen kon worden. Op de voorzijde van het scapulier is met zwarte draad een passiekruis geborduurd. Om het middel werd een wit koord gedragen met daaraan de grote rozenkrans. Het koord heeft, afgezien van de knoop om het koord vast te maken, drie knopen. Deze staan symbool voor de drie geloften die de zusters bij intrede in de congregatie aflegden. Tevens aanwezig is een identiek zwart koord. Op de borst, over het habijt, droegen de zusters een witte bef. Op het hoofd een witte muts met daarop een witte kap. Aan de kap werd de zwarte sluier vastgespeld. De zwarte onderrok die onder het habijt werd gedragen, is niet aanwezig.

Op 8 december 1958 wordt een nieuw habijt aangenomen door de zusters. Dom Hans van der Laan o.s.b. (1904-1991) draagt zorg voor het ontwerp. De bef en de kap worden verruild voor een boordje en een muts met sluier. In 1968 wordt het dragen van het habijt door de congregatie afgeschaft. Zwart habijt (door de congregatie 'tuniek' genoemd) met twee plooien voor en twee achter. Op beide zijnaden van de tuniek zijn op taillehoogte twee lussen bevestigd voor het dragen van het koord. Op heuphoogte is in beide zijnaden een opening aangebracht die toegang geven tot de zakken op de onderrok. Aan de binnenzijde van habijt is bovenaan de beide plooien aan de voorzijde een lint bevestigd dat los naar beneden hangt. De linten kunnen in twee kleine lusjes aan de zoom van het habijt gestoken worden, om zo de rok korter te kunnen maken. Onder het habijt wordt een witte blouse met daarop een wit boordje gedragen. Voorts een zwarte onderrok en zwarte kousen. Het boordje en de onderrok worden met behulp van knopen aan de blouse bevestigd. Op het habijt wordt een zwart koord gedragen, waaraan de grote rozenkrans gehangen wordt. In plaats van de grote rozenkrans kan ook de 'kleine rozenkrans', een kruisje aan een leren koord, gedragen worden. Op het hoofd dragen de zusters een zwarte sluier met daaronder een wit mutsje. Er is een grote sluier en een kleinere werksluier aanwezig.

Op het doek staat de tekst "Gefeliciteerd. Charitas - 175 jaar. Charitas - Indonesia". Met versierde koker om het doek in op te bergen.

In deze tekst verwoordde moeder Theresia Saelmaeckers haar eigen levensideaal en dat van haar medezusters.

Vier verschillende kruisjes die op het habijt en op de burgerkleding werd gedragen. Het kruis aan een koord met houten kralen (1) werd op het habijt gedragen vanaf 1960, het zilveren kruisje aan ketting (3) werd vanaf 1968 op de burgerkleding gedragen, het kruis in de vorm van een Tau (2 en 4) is verspreid bij gelegenheid van het 150-jarig bestaan van de congregatie in 1984.

In 1919 verleend aan Moeder Vincentia (Maria Elisabeth Evens) (1850-1935), vierde algemeen overste van de congregatie Franciscanessen van Charitas. Deze orde van verdienste wordt verleend door de Grootmeester van de Soevereine Orde van Malta van St. Jan van Jeruzalem aan diegenen die de dankbaarheid van de Orde hebben verworven. Vermoedelijk ontving Moeder Vincentia de onderscheiding uit dank voor de opvang van Belgische vluchtelingen in het ziekenhuis van de zusters in Roosendaal tijdens de Eerste Wereldoorlog. Het kruis van verdienste en de bijbehorende ridderorde (ridder 3e klas) werden haar opgespeld op 30 juni 1919 door Baron van Oldenzeel tot Oldenzeel, Malthezer commissaris in Noord-Brabant. De tekst op het kruis luidt: "Mil. Ordo Equitum Melit. Bene Merenti" (De Ridderlijke Orde aan de waardigen en verdienstelijken).

Uitgereikt aan 14 Franciscanessen van Charitas. Deze medaille was door de Britse Koning George VI op 23 augustus 1945 ingesteld voor inwoners van de bezette Europese naties en andere staten die zich tijdens de Tweede Wereldoorlog voor de zaak van de vrijheid hadden ingezet. Volgens de ingelijste verklaring kregen de zusters de onderscheiding omdat zij tijdens de bezetting van Palembang door de Japanse troepen een noodhospitaal hadden gerund voor Britse soldaten. De ronde medaille toont op de voorzijde het gekroonde portret van de Britse koning. Op de keerzijde staat een afbeelding van een middeleeuws krijgsman met een gebroken speer die door een vrouw wordt verzorgd. Het lint is wit met in het midden een brede rode streep en daarnaast twee smalle blauwe strepen.

Op de voorzijde van een van de lappen is het passiekruis geborduurd. Het bijbehorende koordje dat om het middel gedragen werd ontbreekt, net als het gebed dat werd opgezegd bij het omleggen van het scapulier.

Op de penning staan de teksten: "S. Elisabeth Ziekenhuis Venray 1970" en "De wil tot genezen maakt half gezond". De medaille is gesigneerd met "NS", de initialen van Niel Steenbergen (1911-1997). Hij was tevens de ontwerper van de bronzen klok die de medische staf op 20 november 1970 aan het ziekenhuis aanbood bij de opening van de nieuwbouw. Ook deze medaille is ongetwijfeld bij die gelegenheid vervaardigd.

Dit aangepaste habijt van de zusters is ontworpen door Dom van der Laan en vanaf 1958 door de zusters gedragen.

Aan de onderrand in rood geborduurd: "Marie Hosselet 1841". De vierde algemeen overste van de Franciscanessen van Charitas was moeder Stanislaus, in de wereld Anna Maria Hosselet (1824-1906). Het doekje is niet alleen een aandenken aan haar, maar toont ook de .

In 1934 verleend aan Moeder Bertilia (Maria Hendrina Geraets) (1872-1956), vijfde algemeen overste van de congregatie Franciscanessen van Charitas. Ze ontving het ridderkruis ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van de congregatie. Het kruis werd haar op 1 december 1934 opgespeld door burgemeester Claudius Prinsen van Roosendaal.

Deze krans werd door de Franciscanessen van Charitas gedragen aan het koord dat om hun habijt geknoopt zat. Met de rozenkrans werden de zeven vreugdevolle gebeurtenissen uit het leven van Maria overwogen: de blijde boodschap, het bezoek aan Elisabeth, de geboorte van Jezus, het bezoek van de wijzen uit het Oosten, de verrijzenis van Christus, het Pinksterfeest en de Tenhemelopneming van Maria.

Daarboven een afbeelding van een roos: de liefde waarop alles rust. Daaronder de zonnebloem voor de gehoorzaamheid, de distel voor de armoede en de lelie voor de maagdelijkheid.