Zoeken in collecties

Binnen de congregatie gold het schilderij als een voorbeeld van een Brabants schooltje, mogelijk van de begijnen van Breda, in wier traditie de Franciscanessen van Etten verder wilden werken. Het zou zijn geschilderd door de heer Franken, de oom van zuster Sophie Franken (1879-1982) en geschonken aan het klooster Withof te Etten-Leur. Daar heeft het gehangen in een van de recreatiezalen van het internaat en vanaf 1981 in de ontvangstzaal van het klooster. In 2012 werd bekend dat het een kopie betreft. Het origineel is geschilderd door Claus Meyer (1856-1919) en hangt in de Karlsruher Kunsthalle onder de titel 'Kleinkinderschule in Überlingen'
.

Algemene overste van 1973 tot 1989. Ze erft een congregatie die in meerdere opzichten op haar retour is. Wat in vele jaren was opgebouwd, moest stukje bij beetje worden afgebouwd: er traden geen nieuwe leden meer in en scholen moesten worden overgedragen, huizen gesloten, communiteiten ontbonden. Ook pas begonnen werk en nieuwe leefvormen bleken toch niet levensvatbaar. Dit had tot gevolg dat een identiteitscrisis niet denkbeeldig was; de omstandigheden dwongen de congregatie zich te bezinnen op haar identiteit, van binnenuit, in een lang proces van zoeken. Het zoeken naar de beleving van authentieke waarden in een aan de tijd aangepaste vormgeving heeft deze periode bepaald. Het gebeurde onder het motto 'congregatie-in-kapittel' en voltrok zich in nauwe relatie met wat er binnen religieus Nederland op velerlei gebied gaande was.

Algemene overste van 1898 tot 1919. Evenals de stichteres van haar congregatie benadrukt mère Xavier de waarde van de eenheid onder de leden. Haar eerste brief aan haar zusters gaat over de eenheid. De congregatie is groeiende in alle opzichten: het aantal zusters groeit gestaag evenals het aantal pensionnairen. Het kleine moederhuis groeit uit tot een groot gebouwencomplex. Het onderwijs vraagt steeds meer om een goede scholing. Mère Xavier stond niet alleen in de stroom, maar plaatste zich ook daarin en stimuleerde tot het aanpakken van allerlei vormen van onderwijs. Je gaat er maar aanstaan en begint maar, was haar leuze.

Algemene overste van 1820 tot 1835. Mère Marie Joseph, Maria Raaymakers (1781-1867) sloot zich als negentienjarig meisje aan bij de kleine groep zusters die vanwege de antireligieuze wetten in de Zuidelijke Nederlanden waren gevlucht en zich uiteindelijk hergroepeerden in Waalwijk. Ze wilden er hun leven als Penitenten-Recollectinnen van de Reform van Limburg voortzetten. Beschouwend van aard hielden deze zusters binnen de mogelijkheden van hun contemplatieve bestaan de zogenoemde 'tafelieren' (interne leerlingen). Dit ideaal deed hen zoeken naar een juiste plaats. Ze vonden die in 1801 in Dongen. Gedreven door 'een innerlijke stem' ging M. Joseph in 1820 opnieuw op tocht. Ze vestigde zich met enkele medezusters in Etten en stichtte er een nieuwe congregatie. Dit gebeurt nogmaals in 1835 als zij ingaat op een verzoek vanuit Roosendaal om zich ook daar te vestigen. Mère M. Joseph zet er niet alleen enkele zusters in, maar vertrekt ook zelf daarheen. Haar optreden werd oorzaak van een tweede scheiding. Zo ontstonden er door haar toedoen drie zelfstandige congregaties.