Zoeken in collecties

Uw zoekacties: zzOUD Databestand kloosters in Nederland
beacon
50  zoekresultaten
gesorteerd op:
 
 
 
 
Kloosterorganisatie
Kloosterorganisatie: Kleine Zusters van de H. Joseph
Orde of congregatie:
Kleine Zusters van de H. Joseph
Alternatieve namen:
Sint Joseph Congregatie; Zusters van Paus Pius IX; Kleine Pius-Zusters; Kleine Zusters van de H. Jozef; Kleine Zusters van de H. Joseph, patroon der kerk; Kleine Zusters van het Allerheiligst Hart van Jezus; Kleine Zusters van de Goddelijke Voorzienigheid; Kleine Zusters van de H.H. Harten van Jezus en Maria; Zusters van Heerlen; Kleine Zusters van de H. Joseph, patroon der kerk
Latijnse naam:
Sorores Minores Sancti Josephi
Afkorting:
SMSJ
Stichter, stichteres:
P.J. Savelberg
Stichtingsjaar:
1872
Land van oorsprong:
Nederland
Plaats van oorsprong:
Heerlen
Vestiging Nederland:
1872
Patroonheiligen:
H. Joseph
Doelstelling:
Sociaal liefdeswerk
Geschiedenis:
In oktober 1867 begon kapelaan Petrus Josephus Savelberg (later Monseigneur) een gasthuisje voor oude hulpbehoevende mensen en wezen in een klein huis aan de Gasthuisstraat te Heerlen, het Pendershuis genaamd. In 1870 verhuisde het gasthuisje naar het klooster van de Zusters Franciscanessen van Heythuisen aan de Gasthuisstraat toen deze het klooster verlieten. Op 21 juni 1872 stichtte Savelberg de congregatie van de Kleine Zusters van de H. Jozef. Op 12 oktober 1907 werd de congregatie geaffilieerd aan de Orde van de Minderbroeders Franciscanen
Juridische structuur:
Van bisschoppelijk recht
Rechtspersonen:
Burgerlijke rechtspersoon (situatie 1959): Vereniging Sint-Jozesgesticht
Missielanden:
China (1922); Indonesië (1938); Kenya (1963); Tanzania (1995); Taiwan (1972); Belgie (1887)
Gebruikte bronnen:
KS, 59; PA 2004; NMM; Kloosterarchivaris juli 2008
ENK Monasticon nummer:
Z081
Gevestigd in:
meer
Toon op kaart Toon op kaart
 
 
 
 
 
Kloosterorganisatie
Kloosterorganisatie: Kartuizers
Orde of congregatie:
Kartuizers
Alternatieve namen:
Kartuizers; Orde der Kartuizers
Latijnse naam:
Ordo Cartusiensis
Afkorting:
OCart
Stichter, stichteres:
Bruno van Keulen
Stichtingsjaar:
1084
Land van oorsprong:
Frankrijk
Plaats van oorsprong:
Dauphiné
Vestiging Nederland:
1314
Doelstelling:
Contemplatie
Geschiedenis:
Bruno van Keulen, stichter van de kartuizerorde, was magister in de theologie in Reims. Uit onvrede met de gang van zaken binnen de katholieke kerk besloot hij het openbare kerkelijke leven de rug toe te keren om een streng ascetisch leven te gaan leiden. In 1084 stichtte hij in het onherbergzame Massif de la Chartreuse de eerste kartuis, die uit zou groeien tot La Grande Chartreuse, het moederhuis van de kartuizerorde. In 1992 stichtte hij in Calabrië in Zuidwest-Italië de tweede kartuis, waar hij in 1101 overleed. De kartuizerorde kenmerkt zich door streng ascetisme, eenzaamheid, ongestoorde contemplatie en afzondering. Daartoe leven de kartuizers ieder afzonderlijk in een kleine woning, een kluis. In de rond een complex van gezamenlijke gebouwen gegroepeerde kluizen brengen de kartuizers bijna heel hun leven in eenzaamheid door met gebed, studie en het verrichten van handarbeid. Ze komen alleen bijeen voor gebed en gezang en om gezamenlijk te eten op zon- en feestdagen. Er wordt in een kartuis vrijwel niet gesproken. De kartuizers praten alleen met elkaar tijdens feestdagen en de wekelijkse wandeling. Idealiter bestaat een kartuis uit 12 monniken en een prior, met ongeveer evenveel lekenbroeders, genoeg om te kunnen leven van de exploitatie van de grond rondom de kartuis. Bruno van Keulen liet geen geschreven regel na. Het was Guigo, de vijfde prior van La Grande Chartreuse, die het ideaal van Bruno vastlegde in de Consuetudines die de uiteindelijk leefregel van de kartuizerorde omvat. Consequent vasthoudend aan deze regel, heeft de kartuizerorde niet zoals veel andere middeleeuwse orden een observantiebeweging gekend. Nederland telde negen kartuizen. Deze werden tijdens de reformatie verwoest op de kartuis van Roermond na, die in 1783 zijn deuren moest sluiten. Een poging in de 20ste eeuw om een kartuis in Tubbergen te stichten, werd in 1971 voornamelijk door het toen vrijzinnige klimaat in de Nederlandse kerkprovincie en de ontkerkelijking definitief afgeblazen
Gebruikte bronnen:
E. Mores, Proefschrif “Fundatio Carthusiae Ultraiectinae: stichtingskroniek van het kartuizerklooster Nieuwlicht bij Utrecht” (Universiteit Utrecht 2009), p. 2-4; J. G.M. Sanders, ‘de kartuizers bij Den Bosch: historisch overzicht en vragen rond de stichting” in “Signum. Tijdschrift van de Contactgroep voor sociaal-economische en institutioneel-juridische geschiedenis van geestelijke en kerkelijke instellingen in de Nederlanden in de middeledeuwen”, 19 (2007), p. 104; Th. Bakker, ‘Sint Andries ter Zaliger Haven. De geschiedenis van het Kartuizerklooster in Amsterdam 1392-1578’ op website Theo Bakker’s Domein, https://www.theobakker.net/pdf/sintandries.pdf (09-01-2021), p. 2-3; J. Schut, ‘Het kasteel Vronestein en haar bewoners rond het jaar 1726’ in “Cronyck de Gein”, 6 (1984), nr. 1, zie ook: https://www.museumwarsenhoeck.nl/wp-content/uploads/2015/08/1984.pdf (09-01-2021), p. 3/4; L. Zuidema, ‘Weerspiegeling van twee leefwerelden. Het Delftse kartuizerklooster en het drieluik met de familie Van Beesd’ in “Madoc”, jaargang 2004, zie ook: https://www.dbnl.org/tekst/_mad001200401_01/_mad001200401_01_0036.php#316T (09-01-2021), p. 260-262; P.F.M. Coenen, ‘De Kartuizers in het land van de Dommel’ op website Heemkunde Boxtel, https://heemkundeboxtel.nl/wp-content/uploads/2017/02/kart-2004.pdf (09-01-2021); T.H.M van Schaik, “Het kroost van broeder Joost. Waarom de kartuizers niet terugkwamen naar Nederland” (Kampen 2007), p. 170; A.Hoksbergen, “De kartuize van Tubbergen” (Afstudeerscriptie Academie van Bouwkunst in Amsterdam, februari 2011), p. 10; J. Reijnders, “Een reis in stilte. Leven als kartuizers” (Kampen 2006)
Opmerkingen:
deze vestiging werd ook Constantijn
ENK Monasticon nummer:
P016
Toon op kaart Toon op kaart
 
 
 
 
 
Kloosterorganisatie
Kloosterorganisatie: Karmelieten
Orde of congregatie:
Karmelieten
Alternatieve namen:
Orde van O.L. Vrouw van de Berg Karmel; Karmelieten; Geschoeide Karmelieten; Broeders van O.L. Vrouw van de Berg Karmel
Latijnse naam:
Ordo Fratrum et Sororum Beatae Mariae Virginis de Monte Carmelo
Afkorting:
O.Carm
Stichtingsjaar:
Omstreeks 1200
Land van oorsprong:
Israël
Plaats van oorsprong:
Berg Carmel
Vestiging Nederland:
1249
Doelstelling:
Contemplatie; pastoraal werk; onderwijs; missiewerk
Geschiedenis:
De Karmelieten komen voort uit een groep van kluizenaars, die in navolging van de profeet Elia rond 1200 in het Karmelgebergte bij de havenplaats Haifa in Israël een aan God toegewijd leven leidden. Voor hen schreef Albertus van Avogrado, patriarch van Jeruzalem, een in 1226 pauselijk goedgekeurde leefregel. Omstreeks 1235 werden zij door Arabische moslims van de berg Karmel verdreven. De meesten vertrokken naar Europa. Op het concilie van Lyon in 1245 werd hun op contemplatie gerichte gemeenschap onder de bedelorden opgenomen. In de 14e eeuw, toen zij een grote groei doormaakten, wijzigde hun strikt contemplatieve kluizenaarschap in een vita mixta, waarin actief en contemplatief leven met elkaar in evenwicht dienden te zijn en de contemplatie de inspiratie diende te leveren om actief te zijn zowel op maatschappelijk als op religieus gebied. In de 16e eeuw ontstond er een hervormingsbeweging in Spanje, waar Teresa van Avila en Johannes van het Kruis communiteiten stichtten die teruggrepen op de oorspronkelijke 13e-eeuwse Karmelregel. Deze hervorming leidde tot een splitsing van de orde in een gematigde tak, de Geschoeide Karmelieten, en een strenge tak, de Ongeschoeide Karmelieten. Vanaf de 13e eeuw vestigden de karmelieten in meerdere plaatsen in Nederland kloosters, die echter ten tijde van de Reformatie weer opgeheven werden. Vanaf 1840 maakte de orde in Nederland een nieuwe start. Dit leidde in 1890 tot een Nederlandse provincie, die in de periode van 1890 tot 1960 een explosieve groei kende. Er werden nieuwe kloosters gebouwd en scholen gesticht en in veel parochies en instellingen waren de karmelieten actief. Na deze periode moesten de karmelieten als gevolg van de door ontzuiling en secularisatie stokkende aanwas, zich noodgedwongen op de werkvelden, waarop ze tot dan toe actief waren, terugtrekken. Vanaf dan werd er steeds meer ingezet op bezinning en het uitdragen van de karmelitaanse mystiek en spiritualiteit. Contemplatie is toen weer zwaarder gaan wegen
Rechtspersonen:
Rechtspersoon: Karmelstichting (bron 1959)
Missielanden:
Brazilië (1903); Indonesië (1923); Filipijnen (1957); Zimbabwe (1980)
Gebruikte bronnen:
J. Willemsen, “Nederlandse missionarissen en hun missiegebieden” (KDC, Nijmegen 2006), zie ook: https://docplayer.nl/4804632-Nederlandse-missionarissen-hun-missiegebieden.html (27-07-2020), p. 18/19; J.P.A. van Vugt: Kloosters op schrift (tweede bewerkte uitgave, Nijmegen 2003), zie ook: https://repository.ubn.ru.nl/bitstream/handle/2066/134988/134988.pdf?sequence=1 (27-7-2020), p. 140; W. Nolet: Katholiek Nederland, Deel I ('s-Gravenhage 1930), p. 106-108/110/111/114-116; M. van der Plas en R. Lutz, “Abdijen in de Lage Landen en de mensen die er wonen” (Tielt, Baarn 1989), p. 131; A. Jacobs, “Kroniek van de Karmel in Nederland, 1840-1970” (Hilversum 2017), p. 13-15; R. Wols, ‘De Karmelieten OCARM’ op website Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC), https://wierookwijwaterenworstenbrood.nl/ontdekken/verhalen/de-karmelieten-ocarm (20-11-2020)
ENK Monasticon nummer:
P014
Gevestigd in:
Toon op kaart Toon op kaart
 
 
 
 
 
Kloosterorganisatie
Kloosterorganisatie: Johannieters
Orde of congregatie:
Johannieters
Alternatieve namen:
Orde van Sint Jan; Johannieter orde; Johannieters
Latijnse naam:
Ordo militaris Sancti Johannis Baptistae Hospitalis Hierosolymitani
Stichtingsjaar:
Midden elfde eeuw
Land van oorsprong:
Israël
Plaats van oorsprong:
Palestina, Jeruzalem
Vestiging Nederland:
Tussen 1184 en 1190
Vertrek uit Nederland:
Eind zestiende eeuw
Patroonheiligen:
Johannes de Doper
Doelstelling:
Verrichten van geestelijke en priesterlijke taken, verzorgende taken en beschermende militaire taken
Geschiedenis:
De oorsprong van de Johannieter Orde voert terug tot het midden van de elfde eeuw. Toen werd in Jeruzalem door een op initiatief van kooplieden uit de Italiaanse stad Amalfi opgerichte Benedictijner hospitaalbroederschap een aan Johannes de Doper toegewijde hospitaal gesticht. Met dit hospitaal stelde de broederschap zich ten doel zieke pelgrims uit West-Europa, die het Heilige Land bezochten, te verzorgen. Nadat in 1099 Jeruzalem door Godfried van Bouillon was veroverd, vonden in dit hospitaal gewonde kruisvaarders verpleging en verzorging. Veelal schonken ze dan uit dankbaarheid goederen, zowel in het Heilige Land als in hun land van herkomst. Hierdoor verwierven de broeders bezittingen door heel Europa. Aangezien de broederschap gaandeweg zelf de bezittingen diende te beschermen, namen ze naast verpleging ook militaire taken ter hand. Dit leidde tot de omvorming van de broederschap tot een geestelijke ridderorde, gebaseerd op de regel van Augustinus. De orde bestond uit ridders die de militaire taken op zich namen, kapelaans die de geestelijke en priesterlijke taken vervulden en dienende broeders die de verzorgende en huishoudelijke taken op zich namen. De paus bevestigde in 1113 het goederenbezit en stelde de orde onder bescherming van de Heilige Stoel. Daarbij werd ook het privilege verleend om zowel een eigen grootmeester tot overste te benoemen als eigen kerken te stichten. Voor het beheer van de goederen richtten de johannieters een gecentraliseerde hiërarchisch bestuurssysteem in van tongen, provincies of grootprioraten en commanderijen, elk met hun eigen titularis aan het hoofd, die aan de grootmeester verantwoording verschuldigd was. Nederland, dat een twintigtal commanderijen telde, ging ten tijde van de Reformatie over tot het protestantisme. Aan het eind van de 16e eeuw werden de in het bezit van de Johannieter Orde zijnde goederen geconfisqueerd en kwam er een verbod tot het aannemen van nieuwe leden. Dit betekende het einde van de orde in Nederland
Gebruikte bronnen:
J.M. van Winter, ‘Zorg voor de zieken en strijd voor het geloof: de Johannieters en Maltezers in de Middeleeuwen en de Nieuwe Tijd’ op website Academia.edu, https://www.academia.edu/9425365/Johannieters_en_Maltezers (20-01-2023), p.1/2/5/6; J.A. Mol, ‘De Johannieter commanderij van Wemeldinge’ in “Historia, Jaarboek van Zuid- en Noord Beveland 10” (1984), zie ook: https://pure.knaw.nl/portal/files/469542/De_Johannieter_commanderij_van_Wemeldinge.pdf (23-01-2023), p.36-38; Tom Versélewel de Witt Hamer, ‘De Johanni(e)ter Orde in Nederland (1)’, zie ook: https://docplayer.nl/13200361-De-johanni-e-ter-orde-in-nederland-1.html (21-01-2022), p.19-22; S. Muller, ‘De Johanniters in Nederland’ in “Onze Eeuw’, 18 (1918), zie ook: http://www.dbnl.org/tekst/_onz001191801_01/_onz001191801_01_0007.php (20-01-2022), p.30/31
ENK Monasticon nummer:
P056
Toon op kaart Toon op kaart