Zoeken in collecties

Uw zoekacties: zzOUD Databestand kloosters in Nederland
beacon
26  zoekresultaten
gesorteerd op:
 
 
 
 
Kloosterorganisatie
Kloosterorganisatie: Augustijnen
Orde of congregatie:
Augustijnen
Alternatieve namen:
Augustijnen; Augustijnen Eremieten
Latijnse naam:
Ordo Sancti Augustini; Ordo Eremitarum Sancti Augustini
Afkorting:
OSA; OESA
Stichtingsjaar:
1256
Land van oorsprong:
Italië
Plaats van oorsprong:
Midden- en Noord-Italië
Vestiging Nederland:
Middeleeuwen
Patroonheiligen:
H. Augustinus
Doelstelling:
Studie; pastoraat; onderwijs; missie
Geschiedenis:
In 1244 voegde paus Innocentius IV verschillende groepen Toscaanse eremieten samen tot één orde onder de regel van Augustinus. In 1256 werd deze orde op initiatief van paus Alexander IV verenigd met nog vier andere ordes. Ten tijde van deze magna unio (grote unie), die geldt als het ontstaansmoment van de augustijner orde, sloot het toenmalig huis van eremieten in Maastricht zich als enig huis op huidig Nederlands grondgebied bij de nieuwe orde aan. Na de unie werden er evenwel ook nieuwe kloosters van augustijner eremieten in de Noordelijke Nederlanden gesticht en wel in Dordrecht, Middelburg, Appingedam, Haarlem en Enkhuizen. Deze kloosters hadden bijvestigingen in andere steden, de zogeheten termijnhuizen, waar medebroeders verbleven als ze in de omgeving op bedeltocht gingen. In de 15e eeuw kwam een observantenbeweging op gang. Menig convent van augustijnen in de Nederlanden ging toen over naar de Saksische congregatie en vonden de ideeën van Luther, die ook tot deze congregatie behoorde, bij hen een brede weerklank. Tegen de jaren tachtig van de 16e eeuw werden in de Noordelijke Nederlanden alle huizen van de augustijner orde gesupprimeerd. De wereldwijde start, die de orde in de jaren tachtig van de 19e eeuw maakte, leidde in Nederland tot het stichten van kloosters en studiehuizen in onder meer Utrecht,Eindhoven en Witmarsum. Een belangrijk werkterrein van de Nederlandse augustijnen, die in 1895 een zelfstandige provincie werden, was het parochiepastoraat. Daarnaast hebben zij zich tevens verdienstelijk gemaakt op het gebied van vooral middelbaar onderwijs. Voorts riepen zij vormingcentra in het leven, begaven zij zich op het terrein van categoriaal pastoraat en maatschappelijk werk en verrichtten missiewerk in Bolivia, Chili en Indonesië. Ook richtten zij, met als doelstelling bekendheid te geven aan de werken en spiritualiteit van St. Augustinus, het Augustijns Instituut op en stonden zij aan de wieg van de lekengemeenschap Familia Augustiniana Nederland
Juridische structuur:
Van pauselijk recht
Rechtspersonen:
Burgerlijke rechtspersoon (PA 1959): Sint Augustinusstichting te Utrecht
Missielanden:
Bolivia (1930); Chili; Indonesië (1952); Frankrijk (1950); Papua Nieuw-Guinea (1954)
Gebruikte bronnen:
J. Willemsen, “Nederlandse missionarissen en hun missiegebieden” (KDC, Nijmegen 2006), Zie ook: https://docplayer.nl/4804632-Nederlandse-missionarissen-hun-missiegebieden.html (30-09-2019);J.P.A. van Vugt: Kloosters op schrift (tweede bewerkte uitgave, Nijmegen 2003), Zie ook: https://repository.ubn.ru.nl/bitstream/handle/2066/134988/134988.pdf?sequence=1 (02-10-2019), p. 127; M. van der Plas en R. Lutz, “Abdijen in de Lage Landen en de mensen die er wonen” (Tielt, Baarn 1989), p. 115/118; B. Heffernan, ‘Geschiedenis van de Orde der Augustijnen’ op Website Nederlandse Augustijnen, https://www.augustijnen.nl/C 95-Nederlandse-augustijnen.html (02-10-2019); B. Heffernan, ‘Augustijnen in Nederland’ op Website Nederlandse Augustijnen, https://www.augustijnen.nl/C 95-Nederlandse-augustijnen.html (02-10-2019); R.Wols, ‘ De Augustijnen (OSA)’ op Website Brabant Historisch Informatie Centrum (BHIC), https://www.bhic.nl/ontdekken/verhalen/de-augustijnen-osa (02-10-2019); Artikel ‘Augustijnen’ op Website kro-ncrv, https://www.kro-ncrv.nl/katholiek/encyclopedie/a/augustijnen (02-10-2019)
ENK Monasticon nummer:
P002
Gevestigd in:
Toon op kaart Toon op kaart
 
 
 
 
 
Kloosterorganisatie
Kloosterorganisatie: Alexianen (Cellebroeders)
Orde of congregatie:
Alexianen (Cellebroeders)
Alternatieve namen:
Alexianen; Cellebroeders; Lollarden
Latijnse naam:
Congregatio Fratrum Alexianorum
Afkorting:
CFA
Stichtingsjaar:
14e eeuw
Land van oorsprong:
Vermoedelijk Duitsland
Vestiging Nederland:
Late Middeleeuwen; 1914
Vertrek uit Nederland:
Reformatie; 1958
Patroonheiligen:
H. Alexius
Doelstelling:
Verzorgen van pestlijders; afleggen en begraven van doden; verzorgen van geesteszieken
Geschiedenis:
Van de orde der cellebroeders liggen de wortels vermoedelijk in het Duitse Rijnland, waar het zijn oorsprong vond in de laatmiddeleeuwse begardenbeweging en andere bewegingen die zich op min of meer semi-religieuze basis bezig hielden met apostolische taken. Een stichter en een stichtingsdatum zijn niet aan te wijzen. Vóór 1800 behoorden tot haar voornaamste taak, naast het verzorgen van pestlijders, het afleggen en begraven van doden, waarvoor ze in veel steden het alleenrecht verwierf. Met name vanaf de 18e eeuw nam de orde het verzorgen van geesteszieken op zich, dat toen tot haar belangrijkste taak ging behoren. Om vanaf de periode van de Zwarte Pest (1348-1352) aan de toen woedende pestepidemie het hoofd te bieden, gingen de cellebroeders zich hechter organiseren en in kloosters samenleven. Aangenomen wordt, dat de benaming cellebroeders toe te schrijven is aan het feit dat zij in cellen een afgezonderd leven leidden. Een andere verklaring is de afleiding van het Latijnse woord cella in de betekenis van grafkapel. De cellebroeders begeleidden de doden immers naar de cella, de laatste rustplaats. In 1472 werd de orde door paus Sixtus IV erkend. Vanaf toen legden ze de drie kloostergeloften af en volgden ze de regel van Augustinus. Cellebroeders werden na hun professie niet tot priester gewijd. Zielzorg en prediking rekenden ze dan ook niet tot hun taak. Hoewel ze inkomsten wisten te verwerven met bedelen, met de gelden verkregen voor hun diensten en ook wel met handwerk, waren zij toch in belangrijke mate aangewezen op subsidies, uitdelingen en schenkingen. Aan het eind 15e eeuw werden de cellebroeders naar hun schutpatroon, Alexius van Edessa, ook wel alexianen genoemd. In het huidige Nederland hebben de cellebroeders in de Middeleeuwen en in de 16e eeuw tot aan de Reformatie bestaan. Tegenwoordig zijn de alexianen gevestigd in Duitsland, België, Engeland, Ierland, de Filippijnen, Hongarije en de VS. In Nederland hadden ze van 1914 tot 1958 in Son een vestiging
Gebruikte bronnen:
S.M.C . Leupen, ‘De kloosters van de cellebroeders en -zusters in het graafschap Holland en Zeeland tot aan de Reformatie’ in “Historisch Tijdschrift Holland”, 30e jaargang 1998, nr. 2, p.64-68; J. Eijt, “Broeders van Barmhartigheid van St. Joannes de Deo 1875-2013” (Hilversum 2014), p.22/23; J. Smits, “Vademecum van religieuzen en hun kloosters in Noord-Brabant” (Alphen aan de Maas 2010). p.150/151; R.A Hoogland, ‘De Cellebroeders’ in “Jaarboek Oud-Utrecht 1974”, p.181/182-183/184/185/189; P.C. Broeren, ‘Een Cellebroeder in Princenhage 1661/2’ in “Jaarboek De Oranjeboom 16” (1963), p.33/34; L. Cleynhens, ‘Inventaris van het archief 1472-1990’
Website Internet Archive: Kadoc Katholieke Universiteit Leuven, https://web.archive.org/web/20230000000000*/http://kadoc.kuleuven.be/db/inv/978.pdf (14-04-2023), p.2-6; H. Levelt, “Het Cellebroedersklooster of De Bruers in de Nijeustrate” (Bergen op Zoom 1923); p.11-13
ENK Monasticon nummer:
B001
Toon op kaart Toon op kaart