Zoeken in collecties

De stichter van de orde van het Heilig Kruis, Theodorus Celles, die kanunnik was van het kathedrale kapittel van Luik, legde in 1211, nadat hij van de kruistocht tegen de Albigenzen was teruggekeerd, met vier ander kapittelheren hun religieuze geloften af aan de bisschop van Luik. Deze schonk hen in Clairlieu bij Hoei in de provincie Luik de Sint-Theobalduskerk. Bij deze kerk bouwden ze een klooster. Als grondslag voor hun samenleven namen ze de regel van Augustinus aan. In 1948 keurde Paus Innocentius IV de constituties goed die de kruisheren op enkele uitzonderingen na van de Dominicanen overnamen. De leden van onderhavige orde heten officieel Reguliere Kanunniken van de Orde van het Heilig Kruis. De spiritualiteit van deze orde, waarvan Sint Helena en Sint Odilia de patroonheiligen zijn, staat met name in het teken van tolerantie en protest tegen onechtheid en onderdrukking. Nadat, geïnspireerd door de Moderne Devotie, in 1410 besloten werd tot een grondige hervorming, die vooral gekenmerkt werd door de nadruk op het contemplatieve leven, kwam de orde in de 15e eeuw tot grote bloei. In het huidige Nederland werden er toen door de kruisheren een zestiental kloosters gesticht. Op het klooster in Sint Agatha na, werden al deze kloosters ten tijde van de Reformatie opgeheven. Door de Franse overheersing rond 1800 en door de daarop volgende wetgeving van koning Willem I, die kloosters het aannemen van nieuwe leden verbood, werden de kruisheren wederom in hun voortbestaan bedreigd. Toen echter in 1840 vorenbedoelde wet ingetrokken werd, kwam de orde tot nieuwe bloei en werden er nieuwe stichtingen opgericht. In het begin van de 20e eeuw vestigden de kruisheren zich ook in Noord-Amerika en namen ze vanaf 1920 missies aan in Congo, Indonesië en Brazilië. Voorts bedienden de kruisheren tot diep in de 20e eeuw parochies in onder meer Rotterdam, Amsterdam, Tilburg, IJsselmonde, Ridderkerk, Weert en Odiliapeel en hadden ze middelbare scholen in Uden, Amersfoort en Bussum

Gesticht in 1939, geïnspireerd door het leven van Charles de Foucaud, in de Sahara

Bruno van Keulen, stichter van de kartuizerorde, was magister in de theologie in Reims. Uit onvrede met de gang van zaken binnen de katholieke kerk besloot hij het openbare kerkelijke leven de rug toe te keren om een streng ascetisch leven te gaan leiden. In 1084 stichtte hij in het onherbergzame Massif de la Chartreuse de eerste kartuis, die uit zou groeien tot La Grande Chartreuse, het moederhuis van de kartuizerorde. In 1992 stichtte hij in Calabrië in Zuidwest-Italië de tweede kartuis, waar hij in 1101 overleed. De kartuizerorde kenmerkt zich door streng ascetisme, eenzaamheid, ongestoorde contemplatie en afzondering. Daartoe leven de kartuizers ieder afzonderlijk in een kleine woning, een kluis. In de rond een complex van gezamenlijke gebouwen gegroepeerde kluizen brengen de kartuizers bijna heel hun leven in eenzaamheid door met gebed, studie en het verrichten van handarbeid. Ze komen alleen bijeen voor gebed en gezang en om gezamenlijk te eten op zon- en feestdagen. Er wordt in een kartuis vrijwel niet gesproken. De kartuizers praten alleen met elkaar tijdens feestdagen en de wekelijkse wandeling. Idealiter bestaat een kartuis uit 12 monniken en een prior, met ongeveer evenveel lekenbroeders, genoeg om te kunnen leven van de exploitatie van de grond rondom de kartuis. Bruno van Keulen liet geen geschreven regel na. Het was Guigo, de vijfde prior van La Grande Chartreuse, die het ideaal van Bruno vastlegde in de Consuetudines die de uiteindelijk leefregel van de kartuizerorde omvat. Consequent vasthoudend aan deze regel, heeft de kartuizerorde niet zoals veel andere middeleeuwse orden een observantiebeweging gekend. Nederland telde negen kartuizen. Deze werden tijdens de reformatie verwoest op de kartuis van Roermond na, die in 1783 zijn deuren moest sluiten. Een poging in de 20ste eeuw om een kartuis in Tubbergen te stichten, werd in 1971 voornamelijk door het toen vrijzinnige klimaat in de Nederlandse kerkprovincie en de ontkerkelijking definitief afgeblazen