Zoeken in collecties

Uw zoekacties: zzOUD Databestand kloosters in Nederland

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
10  zoekresultaten
gesorteerd op:
 
 
 
 
Kloosterorganisatie
Kloosterorganisatie: Seculiere kanunniken
Orde of congregatie:
Seculiere kanunniken
Stichtingsjaar:
- Einde 18e eeuw
Doelstelling:
Dagelijks onderhouden van het koorgebed; zielzorg in parochies
Geschiedenis:
Seculier kanunniken maakten deel uit van een kapittel, een bestuurscollege dat verbonden was aan een kathedraal of een andere belangrijke kerk, die kapittelkerk of collegiale kerk genoemd werd. Bij het vaststellen tijdens het Concilie van Aken in 816 van de regel van Chrodegang, doorgaans de regel van Aken genoemd, werd ervan uitgegaan dat kanunniken gemeenschappelijk zouden leven. Ze hoefden geen kloostergelofte af te leggen en geen afstand te doen van hun bezittingen. In de 10e eeuw verslapte de toepassing van deze regel. Het communautaire leven werd verlaten. De kanunniken gingen vanaf toen afzonderlijk wonen in huizen, die zich bevonden binnen de claustrale singel of immuniteit van het kapittel, een afgebakend gebied rondom de kapittelkerk, waar slechts het kerkelijk recht van toepassing was. Voorts werden de door het kapittel gemeenschappelijk opgebouwde bezittingen verdeeld in “prebenden”, die werden aangewend om in het levensonderhoud van de individuele kanunniken te voorzien. De kanunniken kwamen dagelijks in de kapittelkerk bijeen voor het koorgebed. Ook waren ze actief in de zielzorg in parochies. Centraal stond evenwel het koorgebed en de liturgie. Een aan een kathedraal verbonden kapittel stond tevens de bisschop bij in zijn bestuurstaken. Mettertijd was een verwerver van een prebende veelal alleen maar kanunnik in naam. Voor de koordiensten liet hij zich vervangen door een priester, die als vicaris optrad. Er waren dan ook nogal wat kanunniken, die alleen de lagere wijdingen of zelfs geen wijding hadden ontvangen. Deze kanunniken konden ook getrouwd zijn. Aan deze toestand werd door het Concilie van Trente een eind gemaakt. In de Noordelijke Nederlanden werden de meeste seculiere kapittels tijdens de reformatie opgeheven of omgevormd tot wereldlijke proosdijen. In de Zuidelijke Nederlanden verdwenen de kapittels pas aan het eind van de 18e eeuw bij de komst van de Franse revolutionaire troepen. Alle bezittingen werden toen door de staat geconfisqueerd
Gebruikte bronnen:
A.Clazing, ‘Papenhofstede’ in “Flehite: historisch jaarboek Amersfoort en omstreken” Volume 2011, zie ook: https://wegwijs033.nl/Papenhofstede.pdf (02-02-2023), p.103-105; “Geschiedenis van het heiligdom St. Gerlach als norbertinessenstift” op website Vrienden van Sint Gerlach
https://vriendenvansintgerlach.nl/images/rechts/2021/Presentatie_StGerlach_Norbertinessenstift.pdf (02-02-2023), p.5
ENK Monasticon nummer:
V019
Gevestigd in:
Toon op kaart Toon op kaart
 
 
 
 
 
Kloosterorganisatie
Kloosterorganisatie: Kleine Zusters van de H. Joseph
Orde of congregatie:
Kleine Zusters van de H. Joseph
Alternatieve namen:
Sint Joseph Congregatie; Zusters van Paus Pius IX; Kleine Pius-Zusters; Kleine Zusters van de H. Jozef; Kleine Zusters van de H. Joseph, patroon der kerk; Kleine Zusters van het Allerheiligst Hart van Jezus; Kleine Zusters van de Goddelijke Voorzienigheid; Kleine Zusters van de H.H. Harten van Jezus en Maria; Zusters van Heerlen; Kleine Zusters van de H. Joseph, patroon der kerk
Latijnse naam:
Sorores Minores Sancti Josephi
Afkorting:
SMSJ
Stichter, stichteres:
P.J. Savelberg
Stichtingsjaar:
1872
Land van oorsprong:
Nederland
Plaats van oorsprong:
Heerlen
Vestiging Nederland:
1872
Patroonheiligen:
H. Joseph
Doelstelling:
Sociaal liefdeswerk
Geschiedenis:
In oktober 1867 begon kapelaan Petrus Josephus Savelberg (later Monseigneur) een gasthuisje voor oude hulpbehoevende mensen en wezen in een klein huis aan de Gasthuisstraat te Heerlen, het Pendershuis genaamd. In 1870 verhuisde het gasthuisje naar het klooster van de Zusters Franciscanessen van Heythuisen aan de Gasthuisstraat toen deze het klooster verlieten. Op 21 juni 1872 stichtte Savelberg de congregatie van de Kleine Zusters van de H. Jozef. Op 12 oktober 1907 werd de congregatie geaffilieerd aan de Orde van de Minderbroeders Franciscanen
Juridische structuur:
Van bisschoppelijk recht
Rechtspersonen:
Burgerlijke rechtspersoon (situatie 1959): Vereniging Sint-Jozesgesticht
Missielanden:
China (1922); Indonesië (1938); Kenya (1963); Tanzania (1995); Taiwan (1972); Belgie (1887)
Gebruikte bronnen:
KS, 59; PA 2004; NMM; Kloosterarchivaris juli 2008
ENK Monasticon nummer:
Z081
Gevestigd in:
meer
Toon op kaart Toon op kaart
 
 
 
 
 
Kloosterorganisatie
Kloosterorganisatie: Karmelieten
Orde of congregatie:
Karmelieten
Alternatieve namen:
Orde van O.L. Vrouw van de Berg Karmel; Karmelieten; Geschoeide Karmelieten; Broeders van O.L. Vrouw van de Berg Karmel
Latijnse naam:
Ordo Fratrum et Sororum Beatae Mariae Virginis de Monte Carmelo
Afkorting:
O.Carm
Stichtingsjaar:
Omstreeks 1200
Land van oorsprong:
Israël
Plaats van oorsprong:
Berg Carmel
Vestiging Nederland:
1249
Doelstelling:
Contemplatie; pastoraal werk; onderwijs; missiewerk
Geschiedenis:
De Karmelieten komen voort uit een groep van kluizenaars, die in navolging van de profeet Elia rond 1200 in het Karmelgebergte bij de havenplaats Haifa in Israël een aan God toegewijd leven leidden. Voor hen schreef Albertus van Avogrado, patriarch van Jeruzalem, een in 1226 pauselijk goedgekeurde leefregel. Omstreeks 1235 werden zij door Arabische moslims van de berg Karmel verdreven. De meesten vertrokken naar Europa. Op het concilie van Lyon in 1245 werd hun op contemplatie gerichte gemeenschap onder de bedelorden opgenomen. In de 14e eeuw, toen zij een grote groei doormaakten, wijzigde hun strikt contemplatieve kluizenaarschap in een vita mixta, waarin actief en contemplatief leven met elkaar in evenwicht dienden te zijn en de contemplatie de inspiratie diende te leveren om actief te zijn zowel op maatschappelijk als op religieus gebied. In de 16e eeuw ontstond er een hervormingsbeweging in Spanje, waar Teresa van Avila en Johannes van het Kruis communiteiten stichtten die teruggrepen op de oorspronkelijke 13e-eeuwse Karmelregel. Deze hervorming leidde tot een splitsing van de orde in een gematigde tak, de Geschoeide Karmelieten, en een strenge tak, de Ongeschoeide Karmelieten. Vanaf de 13e eeuw vestigden de karmelieten in meerdere plaatsen in Nederland kloosters, die echter ten tijde van de Reformatie weer opgeheven werden. Vanaf 1840 maakte de orde in Nederland een nieuwe start. Dit leidde in 1890 tot een Nederlandse provincie, die in de periode van 1890 tot 1960 een explosieve groei kende. Er werden nieuwe kloosters gebouwd en scholen gesticht en in veel parochies en instellingen waren de karmelieten actief. Na deze periode moesten de karmelieten als gevolg van de door ontzuiling en secularisatie stokkende aanwas, zich noodgedwongen op de werkvelden, waarop ze tot dan toe actief waren, terugtrekken. Vanaf dan werd er steeds meer ingezet op bezinning en het uitdragen van de karmelitaanse mystiek en spiritualiteit. Contemplatie is toen weer zwaarder gaan wegen
Rechtspersonen:
Rechtspersoon: Karmelstichting (bron 1959)
Missielanden:
Brazilië (1903); Indonesië (1923); Filipijnen (1957); Zimbabwe (1980)
Gebruikte bronnen:
J. Willemsen, “Nederlandse missionarissen en hun missiegebieden” (KDC, Nijmegen 2006), zie ook: https://docplayer.nl/4804632-Nederlandse-missionarissen-hun-missiegebieden.html (27-07-2020), p. 18/19; J.P.A. van Vugt: Kloosters op schrift (tweede bewerkte uitgave, Nijmegen 2003), zie ook: https://repository.ubn.ru.nl/bitstream/handle/2066/134988/134988.pdf?sequence=1 (27-7-2020), p. 140; W. Nolet: Katholiek Nederland, Deel I ('s-Gravenhage 1930), p. 106-108/110/111/114-116; M. van der Plas en R. Lutz, “Abdijen in de Lage Landen en de mensen die er wonen” (Tielt, Baarn 1989), p. 131; A. Jacobs, “Kroniek van de Karmel in Nederland, 1840-1970” (Hilversum 2017), p. 13-15; R. Wols, ‘De Karmelieten OCARM’ op website Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC), https://wierookwijwaterenworstenbrood.nl/ontdekken/verhalen/de-karmelieten-ocarm (20-11-2020)
ENK Monasticon nummer:
P014
Gevestigd in:
Toon op kaart Toon op kaart
 
 
 
 
 
Kloosterorganisatie
Kloosterorganisatie: Franciscanen
Orde of congregatie:
Franciscanen
Alternatieve namen:
Minderbroeders Franciscanen; Franciscanen
Latijnse naam:
Ordo Fratrum Minorum; Ordo Sancti Francisci
Afkorting:
OFM; OSF
Stichter, stichteres:
Franciscus van Assisi (Francesco de Bordone)
Stichtingsjaar:
1209
Land van oorsprong:
Italië
Plaats van oorsprong:
Assisi
Vestiging Nederland:
1229
Doelstelling:
Evangelisering in armoede; onderwijs; missiewerk
Geschiedenis:
Rond 1245 ontstond er binnen de in 1209 door Franciscus van Assisi gestichte orde der minderbroeders een discussie over de vraag of het armoede-ideaal van Franciscus in volstrekte zin moest worden nageleefd. Deze discussie groeide uit tot een conflict waardoor er binnen de orde twee groepen ontstonden: de spiritualen en de conventuelen. De spiritualen stonden een aller-striktste letterlijk opvatting van de regel van Franciscus voor. De conventuelen achtten het niet op de letter nakomen van de regel daarmee niet in strijd. In 1317 werden de met de kerkelijke hiërarchie in conflict geraakte spiritualen op het Concilie van Vienne veroordeeld, terwijl de conventuelen in 1322 als officiële richting in de orde bevestigd werden. In de 14e en 15e eeuw ontstond uit de conventuelen een hervormingsbeweging, de observanten, die evenals de spiritualen, zij het wat genuanceerde, zich zoveel mogelijk aan de principes van Franciscus hielden. In 1517 kwam het tot een officiële scheiding van de orde in conventuelen en observanten. Van de observanten splitsten zich de kapucijnen af die een eigen orde werden. Thans zijn er dan ook drie verschillende minderbroederordes: de orde der minderbroeders ofwel de franciscanen, de orde der minderbroeders conventuelen en de orde der minderbroeders kapucijnen. In 1228 stichtten de franciscanen in ’s-Hertogenbosch een klooster. Van daaruit verspreidden zij zich over heel de Nederlanden. Tijdens de Reformatie in de 16e eeuw en daarna in de Franse tijd rond 1800 werden nagenoeg al de hier door hen gestichte kloosters opgeheven. Vanaf 1853 toen de bisschoppelijke hiërarchie hersteld werd en de Rooms-Katholieke Kerk haar oude rechten terugkreeg, kende de orde van de minderbroeders franciscanen, waarvan het huidige doel te omschrijven is als evangelische dienstbaarheid in armoede, een nieuwe bloeiperiode die duurde tot het midden van de 20e eeuw toen onder invloed van allerlei veranderingen in kerk en maatschappij het aantal intredingen sterk terugliep
Missielanden:
China (1890); Brazilië (1899); Noorwegen (1924); Indonesië (1929); Pakistan (1934-1994); India (1934-1985); Japan (1955-1980); Zweden (1963); Papua Nieuw-Guinea; Hongkong; Korea; Israël
Gebruikte bronnen:
J. Willemsen, “Nederlandse missionarissen en hun missiegebieden” (KDC, Nijmegen 2006, zie ook: https://docplayer.nl/4804632-Nederlandse-missionarissen-hun-missiegebieden.html (13-03-2020); J.P.A. van Vugt: Kloosters op schrift (tweede bewerkte uitgave, Nijmegen 2003), zie ook: https://repository.ubn.ru.nl/bitstream/handle/2066/134988/134988.pdf?sequence=1 (13-03-2020), p. 145; W. Nolet: Katholiek Nederland, Deel I ('s-Gravenhage 1930), p. 207/210/211/212; J. Smits, “Vademecum van religieuzen en hun kloosters in Noord-Brabant” (2010 Alphen aan de Maas), p. 124/125; R. Wols, ‘De Franciscanen OFM / OFMCONV’ op website Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC); https://www.bhic.nl/ontdekken/verhalen/de-franciscanen-ofm-ofmconv (13-03-2020); G.P. Freeman, ´ Franciscanen’ op website Lucepedia: Digitale Theolofische Encyclopedie, https://www.lucepedia.nl/dossieritem/franciscanen/franciscanen (13-03-2020); A.P.G.M. Peters, ‘Minderbroeders Franciscanen in Nederland’ op website Konferentie Nederlandse Religieuzen KNR), https://www.knr.nl/UserFiles/File/Minderbroeders%20Franciscanen%20in%20Nederland.pdf (13-03-2020)
ENK Monasticon nummer:
P022
Gevestigd in:
Toon op kaart Toon op kaart