Zoeken in collecties

Norbertus van Gennep die rond 1075 geboren werd als zoon van Heribert, heer van Gennep, was al op jonge leeftijd seculier kanunnik van de Sint-Victorkerk van Xanten. Rond 1109 kreeg hij als clericus een aanstelling aan het hof van aartsbisschop Frederik van Keulen en een jaar later aan het hof van Hendrik V, keizer van het Heilig Roomse Rijk. Aan zijn wereldlijk leven kwam in 1115 een eind. Hij bekeerde zich toen radicaal tot een evangelische levenswijze. Overtuigd dat het apostolaat zijn roeping was, liet hij zich in hetzelfde jaar op één dag tot diaken en priester wijden. Toen een poging om de kanunnikengemeenschap te Xanten te hervormen mislukte, keerde Norbertus zich af van het kanunnikenleven en werd boetepredikant. Na een tweede mislukte hervormingspoging van een groep kanunniken in Laon, vestigde hij zich op aandringen van paus Calixtus II in 1120 met zijn volgelingen in het Franse Prémontré. Daar legde hij met het stichten van een kloostergemeenschap de grondslag van de orde van de premonstratenzers, die ook wel naar hun witte habijt witheren en naar hun stichter norbertijnen genoemd worden. Als uitgangspunt voor het religieus bestaan van zijn kloostergemeenschap besloot Norbertus in 1121 de regel van Augustinus te volgen met als leuze ad omne opus bonum paratus (tot elk goed werk bereid). In 1126, het jaar waarin Honorius II de orde officieel erkende, werd Norbertus benoemd tot aartsbisschop van Maagdenburg, waar hij in 1134 overleed. De premonstratenzer orde die, het gemeenschapslevens centraal stellend, de liturgische dienst en het beschouwende leven verenigt met het actieve leven, zoals zielzorg en onderricht, telde toen al ruim honderd kloosters, verspreid over heel West-Europa. In de twaalfde eeuw kwamen daar nog talrijke stichtingen bij, waarvan een dertigtal in het huidige Nederland. In 2022 telt de orde in Nederland nog slechts drie gemeenschappen: de Abdij van Berne in Heeswijk, de priorij De Essenburgh in Hierden en de priorij De Schans in Tilburg