Zoeken in collecties

Uw zoekacties: zzOUD Databestand kloosters in Nederland

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

Filter: Briellex
beacon
13  beschrijvingen
gesorteerd op:
 
 
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Brielle
Datering:
1447 - 1572
Orde of congregatie:
Tertiarissen
Naam van het klooster:
Catharina
Patroonheilige:
Sint Catharina
Plaatsnaam:
Brielle
Provincie:
Zuid-Holland
Parochie:
Brielle-Catharina
Destijds gewest:
Holland
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1447
Opheffing/laatste vermelding:
1572
Type:
Klooster, v
Geschiedenis:
In 1447 is sprake van een “wercsusterhuijs” in Brielle. Hiermee wordt waarschijnlijk het Sint Carharinaconvent bedoeld dat gelegen was op het door de huidige Commandeursstraat, Clarissenstraat en Burgemeester H. van Sleenstraat omgeven terrein. Dit ooit grootste klooster van Brielle was aangesloten bij de derde orde van Sint Franciscus en was lid van het Kapittel van Utrecht. Over de vroege geschiedenis van het convent is nagenoeg niets bekend. In 1548 brak er brand uit. Een gedeelte van het klooster ging in vlammen op. Ook veel omliggende huizen liepen grote schade op, mede doordat vanuit het Cartharinaconvent het blussen daarvan verhinderd werd. Als wraak werd daags daarop door een groep verbolgen burgers het klooster geplunderd. Van de beeldenstorm in 1566 had het convent veel te lijden. In 1570 ontvluchtten vier zusters het klooster, waarvan één naar Emden, één naar Engeland en twee naar elders. Zonder bezwaar te maken, zoals een aantal tertiarissenkloosters dat wel deden, aanvaardde het Catharinaconvent in 1570 visitatie door de minderbroeders. Toen op 1 april 1572 Brielle door de watergeuzen werd ingenomen, viel het klooster aan plunderingen ten offer. Het gebouw werd toen tijdelijk als kruitmolen en ook als brouwerij in gebruik genomen. De overgebleven zusters ontvingen vanaf 1582 alimentatie. Waar zij woonden, is niet bekend. Toen Brielle in 1585 aan de Engelse Kroon werd verpand en met Engelse troepen bezet was, werd het voormalige kloostergebouw als woonhuis voor de Engelse gouveneur ingericht, waaraan het de naam Commandeurshof ontleende. In 1724 werd het door de Staten verkocht. Na 1734 werd het afgebroken
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, Deel 1, p. 45/46; Monasticon Batavum, Supplement, p. 35; Monasticon Batavum, Deel II, p. 38; Monasticon Trajectense, http://www2.let.vu.nl/oz/monasticon/detail.php?ID=031 (16-02-2017); W. Troost en J.J. Woltjer, ‘Brielle in hervormingstijd’ in ” Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden”, Deel 87(1972), zie ook http://www.dbnl.org/tekst/_bij005197201_01/_bij005197201_01_0022.php (16-02-2017), p. 338; R. van Adrighem: ‘Brielse kloosters”, http://rens.vanadrighem.com/kloosters/index.html (16-02-2017)
Gebruikte websites:
Website Streekarchief Voorne-Putten en Rozenburg, http://www.streekarchiefvpr.nl/pages/posts/brielle-1300---157221.php (16-02-2017)
ENK Monasticon nummer:
ME-Z207-019
VU Kloosterlijst nummer:
B35
Toon op kaart Toon op kaart
 
 
 
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Brielle
Datering:
1300-1310 - 1572
Orde of congregatie:
Seculiere kanunniken
Naam van het klooster:
St.Catharina-kapittel
Patroonheilige:
Sint Catharina
Plaatsnaam:
Brielle
Provincie:
Zuid-Holland
Parochie:
Aanvankelijk Munsterkerk, later Brielle-?
Destijds gewest:
Holland
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1300-1310
Opheffing/laatste vermelding:
1572
Type:
Kapittel, m
Geschiedenis:
Munsterkerk was een plaats gelegen in het ambacht Munsterkerk in het baljuwschap Zuid-Holland, even ten zuidoosten van Dordrecht nabij het huidige dorp Dussen. De parochiekerk in deze plaats was toegewijd aan Sint Filippus en Sint Jacobus. Ergens in het eerste decennium van de veertiende eeuw, de precieze datum is niet bekend, stichtte Willem van Wijtvliet, ambachtsheer van Vorenzaterwaard, een aan voornoemde parochiekerk verbonden kapittel. Dit kapittel bestond uit een college van twaalf kanunniken, wier prebenden werden gefinancierd uit de door Willem van Wijtvliet zelf ingebrachte goederen. Tijdens de Sint-Elisabethsvloed in 1421 verdween Munsterkerk in de golven. De kerk is toen waarschijnlijk verloren gegaan. In 1316, ruim een eeuw eerder, was voornoemd kapittel door heer Gerard van Voorne met toestemming van de bisschop echter al naar Brielle overgebracht. Aan deze overplaatsing lag een hoog opgelopen conflict tussen voornoemde Gerard van Voorne enerzijds en Nicolaas van Putten en diens nazaten anderzijds ten grondslag. In Brielle was het kapittel eerst in de gasthuiskapel, maar al spoedig daarna in de aan Sint-Catharina toegewijde parochiekerk gevestigd. Jan van Wijtvliet, erfgenaam van de Willem van Wijtvliet, de stichter van het Munsterkerkse kapittel, ondernam halverwege de veertiende eeuw via een bij de Heilige Stoel aanhangig gemaakte procedure nog wel een poging de overplaasting naar Brielle van het Munsterkerkse kapittel ongedaan te maken. Echter tevergeefs. Nadat Brielle in 1572 door de watergeuzen werd ingenomen, werd de toen aan de protestanten ter beschikking gestelde Catharijnekerk aan de rooms-katholieke eredienst onttrokken. Dit nu betekende het einde van het Brielse kapittel. De kapittelgoederen, die buiten de stadsvrijheid van Brielle waren gelegen, kwamen toen in beheer bij de Staten van Holland en werden tenslotte verkocht
Gebruikte literatuur:
J. Kuys, “Repertorium van collegiale kapittels in het middeleeuws bisdom Utrecht” (Hilversum 2014), p. 200-203; H. van Engen, ‘Gerard van Voorne en de Vijfde Partie van de Spiegel historiael’ in “De boeken van Velthe. Auteur, oeuvre en overlevering” onder redactie van B. Besamusca, R Sliederink en G. Warnar (Hilversum 2009), p. 40-43; W.G. Visser, Proefschrift ‘De classis Brielle 1574-1623' (Universiteit Utrecht 2013), zie ook: https://openaccess.leidenuniv.nl/bitstream/handle/1887/20582/04.pdf;jsessionid=4F37888454279ABB4593A8141BB74BDE?sequence=14 (30-06-2018), p. XVII; B. N. Leverland, “St. Pancras op het Hogeland: kerk en kapittel in Leiden tot aan de Reformatie” (Hilversum 2000), p. 36/37; C. Hoek, ‘Den Briel en Maerlant’ in “Holland, Regionaal Historisch Tijdschrift, 1 (1969), nr. 6, zie ook: http://tijdschriftholland.nl/wp-content/uploads/1969-01-06.pdf (30-06-2018), p. 195/197
Gebruikte websites:
Website Wikipedia, https://nl.wikipedia.org/wiki/Dussen (30-06-2018); Website Wikipedia, https://nl.wikipedia.org/wiki/Grote_of_Sint-Catharijnekerk (30-06-2018)
ENK Monasticon nummer:
ME-V019-011
VU Kloosterlijst nummer:
Kap33
Toon op kaart Toon op kaart
 
 
 
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Brielle
Orde of congregatie:
Karmelieten
Naam van het klooster:
Termijnhuis Kloosters Schoonhoven-Haarlem
Plaatsnaam:
Brielle
Provincie:
Zuid-Holland
Destijds gewest:
Holland
Type:
Termijnhuis, m
Geschiedenis:
In Brielle stond een termijnhuis, dat aangemerkt wordt als bezit van de karmelieten van zowel Haarlem als Schoonhoven. Wellicht hebben beide karmels van dit termijnhuis gebruik gemaakt
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, deel III, p. 25; A. Jacobs: “Monasticon Carmelitanum Neerlandicum” (Maasmechelen 2011), p. 262/486;
ENK Monasticon nummer:
ME-P014-007
VU Kloosterlijst nummer:
H02b+S11a
 
 
 
 
 
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Brielle, Venkelstraat 15
Datering:
1893 - na 1951 en voor 1954
Orde of congregatie:
Franciscanessen van Aerdenhout
Patroonheilige:
H. Leonardus
Straat:
Venkelstraat 15
Postcode:
3231 XT
Plaatsnaam:
Brielle
Provincie:
Zuid-Holland
Stichting/eerste vermelding:
1893
Opheffing/laatste vermelding:
na 1951 en voor 1954
Activiteiten:
Internaat voor schipperskinderen; onderwijs
Gebruikte literatuur:
PA; "Korn + Aehren"; Nolet III, p. 129; Kloosterarchivaris juli 2008
Opmerkingen:
Voortgezet als klooster aan de Nobelstraat 20
ENK Monasticon nummer:
MON-Z047-006
Toon op kaart Toon op kaart