Zoeken in collecties

De proosdij in Aalburg werd omstreeks 1050 vermeld als bezit van de abdij van Sint Truiden en werd hierin bevestigd in een oorkonde van paus Paschalis II uit 1107, waarin de bezittingen en inkomsten vermeld stonden die de abdij op dat moment in Aalburg bezat. De abt van deze abdij was in naam pastoor van Aalburg en was daardoor bevoegd er een vicaris aan te stellen en tienden te heffen. De voogdij over de kerk berustte bij de graven van Holland. In 1250 gaf graaf en tevens Rooms Koning Willem II deze voogdij aan de abt van Sint Truiden, waardoor de abt voortaan zelf een voogd kon aanstellen. Aanvankelijk behoorden tot de parochie Aalburg ook de dorpen Heesbeen, Nederhemert en Herp, terwijl waarschijnlijk ook de inwoners van Genderen en Eethen hier ter kerke gingen, omdat het de enige kerk in de omgeving was. Op Eethen na, kregen deze dorpen in de twaalfde eeuw een eigen kerk, die dochterkerken waren van Aalburg. Bij de abt van Sint Truiden berustte het benoemingsrecht van de vicarissen die in de beginperiode onder de vicaris van Aalburg stonden. Toen aan het begin van de Reformatie veel goederen van kloosters en kerken geconfisqueerd werden, kregen de nieuwe Nederduits Gereformeerde gemeenten de gebouwen in gebruik. De goederen kwamen onder beheer van het Kerkelijk Comptoir van Holland te Delft. Bij de kerk van Aalburg was dit echter niet het geval, aangezien de abdij van Sint Truiden buiten de Republiek gelegen was. De bezitting bleven aan de abdij, ook toen er in 1610 een predikant beroepen werd. In 1611 en 1617 gelastten de Staten de abt de kerk en de pastorie te onderhouden en het onderhoud van de predikant te betalen. Op kosten van de abdij werd er in 1614 een pastorie voor de predikant gebouwd. Het dorpsbestuur verpachtte de tienden van de abdij, die vervolgens aan de rentmeester van de abdij werden afgedragen. In 1807 zijn de goederen van de abdij toegevoegd aan de Koninklijke Domeinen. Voor de verpachting van de tienden bleef het dorp zorg dragen