Zoeken in collecties

De vervulling van de doelstelling van de congregatie is begonnen met een armenweeshuis voor meisjes in St. Mauritz, Münster. Door de Kulturkampf kwamen Duitse zusters naar Nederland. Daar werden ze al snel door pastoors in dorpen gevraagd. Omdat de Nederlandse taal een beperking vormde begonnen de zusters met bewaarscholen, naailessen en hygiëne voor vrouwen en meisjes, wijkverpleging en de opvang van wezen, armen en later pensiongasten. Enkele jaren daarna werd een meisjesschool gestart en vanuit de naailessen groeide eenvoudig huishoudonderwijs. Nadat de zusters de Nederlandse taal beheersten, diploma's hadden gehaald en het bijzonder onderwijs gelijk was gesteld aan het staatsonderwijs, groeiden de activiteiten van de congregatie. In Nederland groeide het werkterrein van de congregatie uit tot onderwijs (kleuterschool; l.o.; mulo; kweekschool; huishoudschool; internaten voor wezen, schipperskinderen, blo-kinderen en huishoudleerlingen), gezondheidszorg (ziekenhuis, geestelijke en lichamelijke gehandicapten, huizen voor pensiongasten, bejaardenzorg, woonwagenwerk, wijkverpleging), huishouding in seminaries en pastorieën, missiewerk en pastoraal en sociaal werk. De wijkverpleging in de dorpen hield voor de meeste van de zusters op toen er gediplomeerde wijkzusters kwamen. Vanaf 1971 kwamen nieuwe leefgroepen tot stand. De zusters kozen zelf hun woonplek met medezusters. Meestal gingen de normale werkzaamheden die de zusters voorheen uitoefenden door. De groepen hebben zich geleidelijk aan opgeheven wegens leeftijd. De groepen die na 1980 gevormd zijn, zijn ontstaan door opheffing van grote huizen. De congregatie heeft nooit de eigen zusters verpleegd. Na 1975, bij de verbouwing in Steyl, en in 1994, toen het kloosterbejaardenoord van de congregatie is verkocht, gingen de zusters die verzorging nodig hadden naar de bejaardenhuize Huize Vroenhof in Houthem en Huize St. Anna in Boxmeer. Of naar de verzorgingshuizen te Schijndel, Heerlen, Tegelen, Venray en Venlo

De congregatie werd gesticht als afsplitsing van de Zusters van O.L. Vrouw van Amersfoort (SND)

Naast een eerste orde van minderbroeders en een tweede orde van clarissen ontstond er in de 13e eeuw een nieuwe, derde orde van tertianen en tertiarissen. Deze derde orde van Sint Franciscus, die in 1289 door paus Nicolaas IV met de bul Supra montem werd goedgekeurd, bood mannelijke en vrouwelijke penitenten de mogelijkheid zoveel mogelijk volgens de regels van Franciscus en Clara een devoot leven te leiden, maar niet in strikte of canonieke zin zoals dat het geval was in het kloosterleven van de eerste en tweede orde. Zij waren leken, die invulling gaven aan hun religieus en spiritueel leven zonder hun beroeps- en familiair bestaan te verlaten. Het waren met name vrouwen die voor deze leefwijze kozen. De derde-orde-beweging was dan ook vooral een vrouwenbeweging. Een groot deel van de Utrechtse conventen van tertianen en tertiarissen sloten zich aaneen in het Kapittel van Utrecht. In navolging daarvan vormden de tertianen en tertiarissen van het aartsbisdom Keulen het KeuIs Kapittel en die van het bisdom Luik en omgeving het Kapittel van Zepperen. Evenals de huizen van de broeders en zusters des gemenen levens en de augustijner mannen- en vrouwenkloosters, aangesloten bij het Kapittel van Windesheim en dat van Sion, waren de conventen van tertianen en tertiarissen integraal onderdeel van de Moderne Devotie. Vanaf het prille begin zijn de bij het Kapittel van Utrecht aangesloten conventen van tertianen en tertiarissen de weg opgegaan naar een kloosterleven zoals de eerste en tweede orde die kenden. Een belofte van kuisheid werd al vanaf het begin gevraagd van hen, die zich bij en gemeenschap van tertianen en tertiarissen wilden aansluiten. Later, in 1487, werden de kloosterbeloften kuisheid, armoede en gehoorzaamheid officieel verplicht gesteld. Allengs ging het merendeel van de tertiarissenconventen over tot clausuur en leidden de zusters binnen de muren van hun convent een contemplatief leven van gebed, meditatie, geestelijke oefeningen, collaties en handenarbeid

Ten tijde van de Eerste Kruistocht, na de herovering van Jeruzalem in 1099 door de kruisvaarders, werd onder Godfried van Bouillon het kathedraalkapittel van het patriarchaat van Jeruzalem gesticht. Uit dit kapittel, dat de bediening van de Heilige Grafkerk toegewezen kreeg, ontstond de Heilige-Graforde toen het kapittel in 1114 onder invloed van de kerkelijke hernieuwingsbeweging, bekend als Gregoriaanse hervorming, de Regel van de Heilige Augustinus aannam. Daardoor verplichtten de aan het kapittel verbonden kanunniken zich tot een gemeenschappelijk leven in gehoorzaamheid, armoede en kuisheid. In 1122 werd het kapittel, met eigen statuten en constituties, door paus Callixtus II erkend als Orde van de Reguliere Kanunniken van het Heilig Graf te Jeruzalem. De activiteiten van de orde concentreerde zich op seculier gebied op verpleging en verzorging van pelgrims en op spiritueel gebied op verering van het Heilig Kruis en het graf van de Heer. De vele schenkingen maakten het mogelijk, dat de orde ook kloosters kon vestigen eerst in het Heilig Land en vervolgens in West- en Midden-Europa. In de Nederlanden dateert de oprichting van de mannelijke tak van de orde van circa 1140. Na de val van Jeruzalem in 1187 werd Acco de zetel van het Latijns Patriarchaat en ook van de Orde van het Heilig Graf. Na de inname van Acco in 1291 werd het bestuurlijke centrum van de orde verplaatst naar het Italiaanse Perugia. In 1489 verordende paus Innocentius VIII in zijn bul “Cum solerti” de opname van de Heilige-Graforde in de Orde van Sint-Jan. Aan deze bul werd echter alleen in de Italiaanse provincies uitvoering gegeven, waar de orde in 1560 verdween. In Spanje, Polen, Duitsland en de Nederlanden bleven de kloosters van de orde bestaan totdat door ontwikkelingen zoals de Reformatie, de Franse Revolutie en de secularisatie daaraan een eind maakten. Met het overlijden van de Poolse kanunnik Piotr Pekalski in 1874 hield de mannelijke tak van de Heilige-Graforde definitief op te bestaan