Zoeken in collecties

Tot 1915 waren de zusters alleen werkzaam in het onderwijs, o.a. in scholen en een internaat te Moerdijk. Vanaf 1915 waren ze ook werkzaam in de gezondheidszorg. Een grote uitbreiding vond plaats in de periode 1925-1937

De wilhelmieten ontleenden hun naam aan Wilhelmus van Malavalle, een roofridder die zich na zijn bekering en pelgrimages als kluizenaar terugtrok in Malavalle, een woest dal nabij de Italiaanse stad Siena. Op de plaats van zijn kluis ontstond na zijn dood in 1157 een gemeenschap van heremieten die zijn strenge ascetische levenswijze voortzette. Uit deze gemeenschap kwam de Orde der Wilhelmieten voort. In de eerste helft van de 13e eeuw legde paus Gregorius IX deze orde de regel van Sint Benedictus en de constituties van de cisterciënzers op. Vanuit Italië vestigde de orde kloosters in Duitsland, België, Frankrijk en Hongarije. Ook in Nederland had de orde kloosters: het klooster Baseldonk in ’s-Hertogenbosch, het klooster Onze-Lieve-Vrouw ter Woestijn in Biervliet en het aan de Heilige Maagd Maria toegewijde klooster in Huijbergen. De wilhelmietenorde hield in 1847 op te bestaan. De laatste Wilhelmiet verliet toen het klooster in Huijbergen, dat het langste het hoofd aan de verschillende tegenslagen had weten te bieden. Door toedoen van de bisschop van Breda werden alle rechten overgegeven aan de door hem in 1854 opgerichte kloosterorde van de Christelijke Broeders van de Onbevlekte Ontvangenis van de Allerheiligste Maagd en Moeder Gods Maria, in de volksmond de Broerders van Huybergen genoemd. Hoewel de kloosters van de wilhelmietenorde in de loop der tijd het karakter van heremietengemeenschap min of meer verloren, wist de orde veelal de geest van eenvoud te bewaren. Veel van de kloosters werden gesticht in afgelegen, ongecultiveerde landstreken die door de kloosterlingen moeizaam ontgonnen werden. Omdat gevonden werd dat de waardigheid van een abt met teveel luister was omgeven, werden de wilhelmietenklooster niet door een abt maar een prior bestuurd. Eveneens kenmerkend voor de wilhelmieten is de stipte uitvoering van de dagelijkse verplichtingen inzake het gebed en liturgie. Voorts waren sommige wilhelmietenkloosters ook op het terrein van de zielzorg actief

Seculier kanunniken maakten deel uit van een kapittel, een bestuurscollege dat verbonden was aan een kathedraal of een andere belangrijke kerk, die kapittelkerk of collegiale kerk genoemd werd. Bij het vaststellen tijdens het Concilie van Aken in 816 van de regel van Chrodegang, doorgaans de regel van Aken genoemd, werd ervan uitgegaan dat kanunniken gemeenschappelijk zouden leven. Ze hoefden geen kloostergelofte af te leggen en geen afstand te doen van hun bezittingen. In de 10e eeuw verslapte de toepassing van deze regel. Het communautaire leven werd verlaten. De kanunniken gingen vanaf toen afzonderlijk wonen in huizen, die zich bevonden binnen de claustrale singel of immuniteit van het kapittel, een afgebakend gebied rondom de kapittelkerk, waar slechts het kerkelijk recht van toepassing was. Voorts werden de door het kapittel gemeenschappelijk opgebouwde bezittingen verdeeld in “prebenden”, die werden aangewend om in het levensonderhoud van de individuele kanunniken te voorzien. De kanunniken kwamen dagelijks in de kapittelkerk bijeen voor het koorgebed. Ook waren ze actief in de zielzorg in parochies. Centraal stond evenwel het koorgebed en de liturgie. Een aan een kathedraal verbonden kapittel stond tevens de bisschop bij in zijn bestuurstaken. Mettertijd was een verwerver van een prebende veelal alleen maar kanunnik in naam. Voor de koordiensten liet hij zich vervangen door een priester, die als vicaris optrad. Er waren dan ook nogal wat kanunniken, die alleen de lagere wijdingen of zelfs geen wijding hadden ontvangen. Deze kanunniken konden ook getrouwd zijn. Aan deze toestand werd door het Concilie van Trente een eind gemaakt. In de Noordelijke Nederlanden werden de meeste seculiere kapittels tijdens de reformatie opgeheven of omgevormd tot wereldlijke proosdijen. In de Zuidelijke Nederlanden verdwenen de kapittels pas aan het eind van de 18e eeuw bij de komst van de Franse revolutionaire troepen. Alle bezittingen werden toen door de staat geconfisqueerd